Als je schrijft voor een brede doelgroep, wil je dat zoveel mogelijk mensen je tekst begrijpen. Maar hoe weet je welk taalniveau het beste is? Kies je voor taalniveau B1, dat al veel organisaties gebruiken? Of ga je voor A2, wat nóg eenvoudiger is en speciaal geschikt voor laaggeletterden? In deze blog help ik je de juiste keuze te maken.

Wat betekenen de taalniveaus A2 en B1?

• A2: Dit is een eenvoudig taalniveau. Zinnen zijn kort, eenvoudig en duidelijk. De tekst gebruikt alledaagse woorden die mensen makkelijk begrijpen. A2 is het niveau dat laaggeletterden nodig hebben om een tekst goed te lezen
• B1: Dit is het niveau dat de meeste Nederlanders begrijpen. Het is duidelijke taal, maar met iets langere zinnen en soms wat moeilijkere woorden. Veel organisaties schrijven tegenwoordig op B1-niveau

Bijvoorbeeld:

• A2: “Lukt het niet? Vraag dan hulp. Bel ons op 123-456789.”
• B1: “Heb je hulp nodig bij het invullen van je formulier? Neem contact met ons op via 123-456789.”

Voor wie schrijf je?

De keuze tussen A2 en B1 hangt vooral af van je doelgroep. Stel jezelf de volgende vragen:

• Zijn laaggeletterden mijn doelgroep? Als je weet dat je veel laaggeletterden wilt bereiken, kies dan voor taalniveau A2. Dit geldt bijvoorbeeld voor zorginformatie of formulieren die iedereen moet invullen
• Is mijn doelgroep hoger/theoretisch opgeleid? Voor doelgroepen zoals professionals of beleidsmedewerkers kan B1 voldoende zijn. Denk aan documenten voor bijvoorbeeld advocaten of artsen, die gewend zijn aan ingewikkelde teksten. Toch is ook hier B1 vaak prettig lezen

Waarom kiezen sommige organisaties voor B1?

Veel gemeenten, woningcorporaties en zorginstellingen schrijven op B1-niveau omdat het een goede middenweg is. Het is eenvoudiger dan de meeste zakelijke teksten (vaak C1-niveau), maar biedt toch genoeg ruimte voor detail en diepgang. Het is ook prettig lezen voor mensen die goed kunnen lezen en schrijven. Dit komt door iets dat we ‘processing fluency‘ noemen. Hoe eenvoudiger een tekst, hoe makkelijker iemand de informatie verwerkt – ook als ze hoogopgeleid zijn.

Wanneer kies je voor A2?

Taalniveau A2 is nodig als je zeker weet dat laaggeletterden je tekst moeten begrijpen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Informatie over zorg of gemeentelijke diensten
• Formulieren die veel mensen moeten invullen
• Instructies voor algemene gebruikers, zoals handleidingen

Een tekst op A2-niveau kan soms wat minder gedetailleerd zijn. Daarom is het slim om alleen voor A2 te kiezen als je zeker weet dat je daarmee niemand in de weg zit. Voor professionals kan een tekst op A2 namelijk te weinig informatie bieden.

De beste oplossing: combineren

Soms hoef je niet te kiezen tussen A2 en B1. Je kunt beide niveaus combineren. Hier zijn een paar tips:

• Schrijf op B1, voeg een leeshulp toe: met tools zoals Tolkie Leeshulp kun je een tekst op B1 aanbieden, terwijl laaggeletterden hulp krijgen om de tekst op A2-niveau te lezen
• Geef een korte samenvatting op A2: voeg aan het begin van een lange tekst een eenvoudige samenvatting toe. Zo begrijpen mensen snel de kern van het verhaal
• Bied alternatieven aan: publiceer bijvoorbeeld een A2-versie naast een B1-tekst. Zo kan iedereen de versie kiezen die bij hen past

Hoe maak je de keuze?

Hier zijn een paar vuistregels om je te helpen:

• Schrijf op A2 als laaggeletterden een belangrijke doelgroep zijn, of als de tekst cruciale informatie bevat die iedereen moet begrijpen
• Schrijf op B1 als je een brede doelgroep hebt, inclusief mensen die hoger opgeleid zijn en meer detail nodig hebben
• Combineer als je verschillende doelgroepen hebt en zeker wilt weten dat niemand buitengesloten wordt

Conclusie

De keuze tussen A2 en B1 hangt af van jouw doelgroep en doel. A2 is perfect voor laaggeletterden, terwijl B1 een goede balans biedt voor een breder publiek. Als je twijfelt, kies dan voor een combinatie: een tekst op B1 met een leeshulp zoals Tolkie, of een aparte A2-samenvatting. Zo zorg je ervoor dat iedereen toegang heeft tot de informatie, op een manier die bij hen past.

Wil je weten hoe je jouw teksten toegankelijker kunt maken? Neem contact met ons op en ontdek wat Tolkie voor jouw organisatie kan betekenen!