Wist je dat in Vlaanderen bijna 1 op de 6 volwassenen moeite heeft met lezen en schrijven? Dat zijn zo’n 600.000 Vlamingen. En het gaat dan niet alleen om ingewikkelde juridische documenten die ze niet begrijpen, maar vaak om heel gewone dingen: een brief van de gemeente, een mail van de school of de gebruiksaanwijzing van een toestel.

Laaggeletterdheid bestaat dus niet alleen in Nederland. Het raakt ook een enorme groep mensen en organisaties in Vlaanderen. Daarom wordt er in Vlaanderen steeds vaker gesproken over ‘klare taal’: taal die iedereen begrijpt, zodat iedereen kan meedoen. We vertellen je in deze blog meer over laaggeletterdheid in Vlaanderen.

Wat is klare taal?

Klare taal is eigenlijk hetzelfde als begrijpelijke taal. Dat betekent: geen moeilijke woorden of ingewikkelde zinnen, maar schrijven op een manier die iedereen begrijpt. Ofwel, je zorgt ervoor dat je duidelijk en helder bent. Hoe je dat doet? Bijvoorbeeld zo:

• Schrijf korte zinnen
• Gebruik ‘gewone’ woorden in plaats van vakjargon
• Begin met het belangrijkste, werk daarna de details uit
• Schrijf actief: “U moet dit formulier invullen” is veel duidelijker dan “Dit formulier dient door u ingevuld te worden.”

Het doel is simpel: dat je boodschap door iedereen in één keer begrepen wordt.

De cijfers in Vlaanderen

Volgens het laatste PIAAC-onderzoek (Programme for the International Assessment of Adult Competencies) heeft in Vlaanderen zo’n 15% van de volwassenen moeite met basisvaardigheden zoals lezen, schrijven en rekenen. Dat komt neer op ruim 580.000 tot 600.000 mensen. En dat merk je in het dagelijks leven. Denk aan ouders die de schoolbriefjes van hun kinderen niet begrijpen, werknemers die veiligheidsinstructies niet goed kunnen lezen of burgers die vastlopen op digitale formulieren van de overheid in Vlaanderen.

Internationaal doet Vlaanderen het niet slecht: in 2023 stond Vlaanderen nog op de 7e plaats qua geletterdheid. Toch groeit de kloof tussen mensen met sterke en mensen met zwakke taalvaardigheden. Vooral de kwetsbaarste groepen dreigen verder achterop te raken. Het probleem wordt dus niet kleiner en vraagt om blijvende aandacht.

Het belang van klare taal

Klare taal is door deze kloof enorm belangrijk. Want als bijna 600.000 Vlamingen moeite hebben met lezen en schrijven, betekent dat dat heel wat informatie hen niet of maar half bereikt. Wat voor velen vanzelfsprekend is, kan voor hen een raadsel zijn.

De gevolgen? Mensen vullen formulieren verkeerd in, missen belangrijke afspraken of begrijpen hun rechten en plichten niet goed. En dat leidt niet alleen tot frustratie bij mensen, maar ook tot extra werk en kosten voor organisaties. Klare taal kan die kloof dichten en zorgt ervoor dat:

• Inwoners en klanten sneller begrijpen wat er van hen verwacht wordt.
• Er minder fouten en misverstanden ontstaan.
• Iedereen de kans krijgt om volledig mee te doen.

Steeds meer klare (begrijpelijke) taal in Vlaanderen

Gelukkig groeit de aandacht voor klare taal in Vlaanderen. Steeds meer organisaties, gemeenten en scholen zetten stappen om teksten eenvoudiger en toegankelijker te maken. Dat begint vaak met bewustwording: begrijpen dat niet iedereen dezelfde taalvaardigheid heeft.

Daarnaast zijn er steeds meer hulpmiddelen die helpen om moeilijke teksten begrijpelijk te maken. Denk aan taalcoaches, opleidingen in duidelijke communicatie en digitale tools zoals Tolkie Leeshulp. Met zo’n hulpmiddel kunnen lezers meteen uitleg krijgen bij moeilijke woorden, een samenvatting in eenvoudige taal lezen of zelfs een vertaling in hun eigen taal. Zo wordt informatie niet alleen toegankelijker, maar ook inclusiever. Klare taal gaat namelijk niet alleen over eenvoudiger schrijven, maar over gelijke kansen: iedereen de mogelijkheid geven om informatie echt te begrijpen.

Samen werken aan begrijpelijke communicatie

Laaggeletterdheid is geen individueel probleem, maar een maatschappelijk vraagstuk dat vraagt om samenwerking, zowel in Nederland als in Vlaanderen. Door klare taal te gebruiken en tools zoals de Tolkie Leeshulp in te zetten, zorgen we ervoor dat niemand wordt buitengesloten door taal. Benieuwd hoe dat in de praktijk werkt? Plan dan eens een gratis demo in! Tijdens de demo krijg je te zien hoe onze oplossingen werken en kun je alle vragen stellen die je hebt.