In Nederland moet je tot een bepaalde leeftijd verplicht naar school. Toch blijkt dat er steeds meer mensen zijn die moeite hebben met lezen en schrijven. Dat fenomeen, laaggeletterdheid, is waar Tolkie zich mee bezighoudt. Dat komt omdat het een groeiend probleem blijkt te zijn in Nederland. Maar hoe kan dat eigenlijk in een land waarin scholing verplicht is? In deze blog duiken we dieper in op deze vraag.

Om te beginnen is het erg belangrijk om ons te realiseren dat laaggeletterdheid niet alleen een probleem is van mensen die nooit goed hebben leren lezen en schrijven. Het komt namelijk ook voor bij mensen die wel hebben geleerd hoe ze moeten lezen en schrijven. Zij zijn deze vaardigheden in de loop van de tijd simpelweg kwijtgeraakt. Een oorzaak hiervoor die je vaak tegenkomt, is een gebrek aan oefenen. Die mensen houden het lezen en schrijven dus eigenlijk te weinig bij. Als iemand jarenlang niet meer ‘echt’ gelezen of geschreven heeft, kan het zijn dat de vaardigheden hierin flink zijn afgenomen. Met echt lezen kun je dan bijvoorbeeld denken aan het lezen van boeken en langere artikelen in de krant. En bij schrijven kun je denken aan het schrijven van brieven om bezwaar aan te tekenen of het bijhouden van een serieus dagboek. Ook kun je denken aan het schrijven van teksten op je werk.

We maken het hen niet makkelijk.

Een andere oorzaak van laaggeletterdheid is het feit dat onze taal een vrij ingewikkelde taal is. Daardoor haken mensen sneller af bij een tekst. Dit zorgt ervoor dat mensen minder oefenen en daarmee het lezen en schrijven langzaam verleren. Ook gebruiken veel organisaties en overheden vaak vakjargon en moeilijke woorden. Dit maakt het voor veel Nederlanders nog lastiger om teksten te begrijpen. Het is daarom belangrijk dat organisaties zich bewust zijn van het feit dat de taal die zij gebruiken dus niet voor iedereen even begrijpelijk is. En dat het ‘toegankelijke’ B1-niveau dat de overheid adviseert, voor veel laaggeletterden nog steeds te hoog is.

Je kan toch wel lezen?!

Een andere reden voor de groeiende laaggeletterdheid in Nederland is dat er nog altijd veel taboe en schaamte is rondom het onderwerp. Veel laaggeletterden schamen zich namelijk voor hun beperkte taalvaardigheid. Daardoor durven ze hier niet openlijk over te praten. Dit maakt het voor hen extra lastig om hulp te zoeken en hun vaardigheden te verbeteren. Daarnaast is het een extra drempel om om hulp te vragen bij de taak die ze moeten uitvoeren. Tijdens het doorlopen van een aanvraagformulier vinden ze het bijvoorbeeld lastig om toe te geven dat ze iets niet begrijpen, omdat ze bang zijn dat de ander hen zal veroordelen om het feit dat ze lezen moeilijk vinden.

Wat zijn de gevolgen van laaggeletterdheid?

Dat wij ons druk maken om laaggeletterdheid, is niet alleen omdat het vervelend is voor de laaggeletterden zelf. Ook voor de maatschappij als geheel is het een probleem. Zo leidt laaggeletterdheid vaak tot financiële problemen, een slechtere gezondheid en een lagere kans op werk. Het is daarom nog belangrijker dat we dit probleem serieus nemen en er alles aan doen om de vaardigheden van laaggeletterden te verbeteren.

TIP: wil je hier als organisatie met laaggeletterdheid aan de slag? Het Tel mee met Taal programma kan je hier bij helpen. 

Daar proberen wij met Tolkie volop aan bij te dragen. Door het aanbieden van begrijpelijke informatie aan laaggeletterden kunnen zij namelijk beter meedoen in de maatschappij. Als je werkt voor een organisatie in de publieke sector, dan is het zeker de moeite waard om te onderzoeken hoe Tolkie’s software jou kan helpen. Door het gebruik van deze software kan jouw organisatie er namelijk voor zorgen dat jullie informatie voor een breder publiek toegankelijk is, zonder technische ingrepen en vrijwel geen moeite. Bijkomend voordeel is dat we jullie op de hoogte houden over de ontwikkeling van de leesbaarheid van jullie teksten.

Het is duidelijk dat laaggeletterdheid een groot probleem is in Nederland. En dat we er wat aan moeten doen. Want het heeft grote gevolgen voor de betrokkenen, maar ook voor de samenleving als geheel. Als je voor een organisatie in de publieke sector werkt en geïnteresseerd bent in de mogelijkheden, neem dan gewoon eens contact op.

Samen maken we jouw organisatie aantrekkelijk en toegankelijk voor laaggeletterden.